در مرحله قبلی ساخت پادکست از وبسایت هشتپاد به این نکته اشاره کردیم که قبل از ساخت پادکست لازم است به چه نکاتی توجه کنیم. حال در این مرحله میخواهیم روش برنامه ریزی ساخت پادکست را باهم مرور کنیم. این کار به ما کمک میکند تا پادکست خود را با کیفیت بیشتری ایجاد کنیم و با برنامه ای دقیق به مخاطبان خود حس خوبی بدهیم. اگر میخواهید بدانید برنامه ریزی ساخت پادکست به چه شکلی است، این محتوا را تا آخر دنبال کنید!
چرا باید برنامه ریزی ساخت پادکست را جدی بگیریم؟
برنامه ریزی در هر کاری مهم و غیرقابل چشم پوشی است. ساخت پادکست نیست از این قائده مستنثی نیست.
اگر با یک برنامه حرفه ای و با کیفیت پادکست های خودمان را تولید کنیم، به مرور زمان مخاطبان ما حس خوبی پیدا میکنند. آنها می دانند که در هر قسمت قرار است چه اتفاقی بیافتد.
مراحل برنامه ریزی ساخت پادکست
بعد از بررسی نوعی از محتوا که دوست دارید در پادکست خود قرار دهید، زمان آن است که در مورد قسمتهای خود فکر کنید. بنابراین، زمانی که به نحوه شروع یک پادکست نگاه میکنید، لازم است مراحل مختلفی از برنامه ریزی ساخت پادکست را طی کنید.
هر اپیزود باید چه قدر طولانی باشد ؟
طول هر پادکست کاملا وابسته به این است که چه محتوایی در آن پادکست قرار دارد. هیچ وقت یک پادکست را بیش از حد طولانی نکنید. اما با این حال حواستان باید باشد که نباید قسمتی که با محتوای با کیفیت پر شده است اما طولانی است را تنها به خاطر این شرط کوتاه کنید و از محتواهای با کیفیت کم کنید.
نکته ای که در برنامه ریزی ساخت پادکست، در زمان بررسی طول هر اپیزود باید به آن توجه کنید این است که در هر صورت لازم است که شما پیام خود را به مخاطب برسانید. یعنی لازم است در قدم اول یک پیام را در نظر بگیرید و سپس برای ارائه آن به مخاطب پادکست بسازید.
اگر تمرکز شما روی پیام های کوتاه و با ارائه اپیزود های کوتاه است، اغلب پادکست های کوتاه طولی کمتر از 30 دقیقه دارند و اغلب پادکست های بلند، با تمرکز روی پیام های مهم تر و طولانی تر ، بیشتر از 1 ساعت طول میکشد. پادکست های طولانی می تواند مصاحبه ها، داستان ها و نمونه هایی از این دست باشد.
زیاد تمرکز خود را روی این که یک پادکست باید دقیقا چند دقیقه باشد نگذارید. به جای آن بر این موضوع تمرکز کنید که موضوع و مخاطب شما چه مقداری را ترجیح می دهد. این که محتوای ما چیست و همینطور چه مخاطبی را داریم در مرحله قبل باهم بررسی کردیم. مثلا اگر مخاطبان شما افرادی هستند که در مسیر منزل تا محل کارشان پادکست گوش میدهند احتمالا پادکستی با طول بین 30 تا 60 دقیقه کافی است.
محتوا را فدای زمان نکنید
اما نکته ای که باید حتما به آن توجه کنید این است که محتوا از زمان مهم تر است. اگر شما پادکستی را ساختید و تمام محتوای آن مهم است و به 50 دقیقه کشیده است، چرا باید آن را حتما 30 دقیقه کنید. و بالعکس اگر پادکست خوبی ساختید اما طول آن 20 دقیقه شده است، چرا باید 10 دقیقه محتوای بی فایده در آن بگنجانید.
در بعضی از موارد خاص مثل مصاحبه های طولانی همیشه این امکان وجود دارد که یک اپیزود خیلی بلند را به 2 قسمت تقسیم کنید، اما در اغلب مواقع نیازی به تمرکز بیش از حد بر طول اپیزود ها نیست!
چند وقت یکبار اپیزودی منتشر کنیم ؟
جواب این سوال واضح است. زمانی که در برنامه ریزی ساخت پادکست به این سوال رسیدید، جواب آن بستگی به خودتان دارد. حال این جمله به چه معنا است ؟
بهترین دوره ای که می توانید پادکست با کیفیت در آن تولید کنید چیست ؟ هر دو هفته یکبار؟ هر روز؟ هر ماه؟ جواب این سوال هرچه که هست، پاسخی به سوال “چند وقت یکبار اپیزودی منتشر کنیم؟” نیز هست.
در واقع نکته خیلی مهمی که در برنامه ریزی ساخت پادکست باید بهش توجه کنید، این هست که مخاطبان به شما عادت می کنند. یعنی زمانی که ده اپیزود اول شما با فاصله ده روز از همدیگر منتشر شد، مخاطبان به صورت ناخودآگاه توقع دارند که اپیزود های بعدی نیز با همین فاصله منتشر بشوند.
راه حل دومی برای این سوال نیز وجود دارد. البته پیشنهاد میشود این راه را بعد از مدتی که مخاطبان محدودی به دست آوردید انجام بدهید. تا از قبل کمی با سلیقه آنها آشنا شده باشید و پادکست های خود را با کیفیت تر منتشر کنید.
برای این کار میتوانید مدت کوتاهی را تمام وقت به تولید و ساخت یک “فصل” پادکست بگذارید و بعد از وقفه ای فصل قبلی و فصل بعدی، محتوایی که از پیش آماده کرده اید را به صورت مرتب منتشر کنید.
در آینده در یک محتوای ویژه به طور خیلی دقیق تر و جزئی تر پادکست سازی فصلی را با هم دیگر بررسی می کنیم.
عناوین پادکست ها
بعد از این که مشخص شد در چه بازه زمانی، با چه فاصله ای پادکست بسازیم و پادکست های ما به طور کلی چه اندازه ای داشته باشند، حالا وقت آن رسیده است که عناوین هر قسمت از پادکست هایمان را مشخص کنیم.
برای این کار لازم است یک بار دیگر به سراغ پرسونای مخاطبین خودمان که پیش از شروع برنامه ریزی ساخت پادکست آن را ایجاد کرده ایم برویم و متناسب با نیاز ها و خواسته های مخاطبین، ببینیم چه محتوایی بیشتر توسط آنها شنیده میشود.
برای مثال فرض کنید شما در زمینه ای علمی و برای مخاطبین دبیرستانی اقدام به تولید یک پادکست کرده اید. طبیعتا استفاده از محتواهای سنگین دانشگاهی چیزی نیست که مخاطبان شما دوست داشته باشند و بعد از مدتی زده میشوند.
لازم است به دقت به نیازهای آنها و ویژگی های آنها توجه کنید و اقدام به مشخص کردن عنوان هر قسمت پادکست خود بکنید.
زمانی که مشخص کردید هر قسمت پادکست در مورد چیست، حالا باید عنواین گیرایی را برای نام گذاری هر قسمت انتخاب کنید.
بر خلاف کتاب که به ما این امکان را می دهد که چند برگه از آن را بخوانیم تا متوجه شویم آیا کتاب مناسبی برای خریداری کردن می باشد یا نه، پادکست تنها با عنوانش قضاوت میشود. زمانی که میان کوهی از اپیزود های مختلف یک کاربر به پادکست شما می رسد باید ببیند آیا چیزی است که او به دنبالش می گردد یا خیر.
عناوین پادکست های شما باید گیرا و مشخص باشند و یا در قالبی دیگر، درگیر کننده و رمزآلود. در هر صورت یادتان باشد، عناوین پادکست شما باید به نوعی ترتیب داده بشوند که مخاطب در قدم اول درگیر شده و علاقه مند به گوش دادن حداقل چند دقیقه ابتدایی پادکست شما بشود.
فرمت پادکست شما به چه شکلی است؟
بعد از همه مراحل، حالا نوبت آن رسیده است که ببینیم پادکست ما به چه شکلی قرار است ضبط شود. امروزه مدل های مختلفی برای ساخت پادکست وجود دارد. وظیفه شما به عنوان ایجاد کننده آن پادکست این است که ببینید با توجه به مخاطبانتان، کدام یک برای آنها جذابیت بیشتری ایجاد میکند.
مدل مونولوگ – تک سخنگو
در این مدل از ساخت پادکست، تنها یک راوی وجود دارد. به این مدل، مونولوگ هم گفته میشود. در این مدل لازم نیست به فرد دیگری تکیه کنید و به تنهایی می توانید هر قسمت آن را ضبط کنید. همینطور این پادکست تماما به خود شما تعلق دارد و درآمد و سود ناشی از آن و همینطور شهرت آن تماما به خود شما میرسد.
این شیوه محبوب ترین شیوه برای پادکست ساز های مبتدی است، به خاطر این که نسبت به مدل های دیگر دردسر کمتری دارد. اما یکی از بزرگترین چالش های این است که انگار دارید با خودتان صحبت میکنید و گاها شنیدن صدای شما ( اگر خلاقیت نداشته باشید ) برای مخاطب یکنواخت میشود.
مدل دیالوگ – دو سخنگو
در این روش می توانید با همکاری یکی از دوستان یا همکاران یا هرکسی که نقطه نظری مشابه شما در ساخت پادکست دارد همکاری کنید.
یک روش بسیار جذاب برای بهتر کردن پادکستتان در این شیوه این است که یک دعوای نمایشی درباره یک موضوع شکل بدهید. این روش برای جذب کردن مخاطب در طی مسیر و همینطور نشان دادن نقطه نظر های مختلف بسیار عالی است.
اما از معایب این پادکست این است که هر دو فرد برای ضبط پادکست باید آماده باشند. در مشخص کردن صاحب این پادکست نیز سوالاتی مطرح است و ممکن است در آینده با جدا شدن راه دو برگزار کننده پادکست، خود پادکست نیز به طور کامل نابود بشود.
مدل مصاحبه محور
در این روش می توانید با تکیه کردن به تجارب و همینطور صحبت های افراد دیگر پادکست خود را آرام آرام پیش ببرید.
به سراغ افرادی که در حوزه ای که انتخاب کرده اید بروید و از تجربه های آنها برای مخاطبان خود استفاده کنید. همینطور مهمانان هر قسمت نیز ممکن است مخاطبین خاص خود را داشته باشند و موجب شود در هر قسمت تعداد افراد بیشتری به پادکست شما گوش کنند و حتی علاقه مند بشوند.
اما یک چالشی که بر سر راه شما وجود دارد این است که مهمانان شما ممکن است به راحتی در دسترس شما نباشند و دسترسی به آنها سخت و زمانبر باشد. در کنار آن مصاحبه کردن یک مهارت است و شما می بایست قبل تر آن را به دست بیاورید.
در کنار این مدل ها، مدل های دیگری وجود دارد که در مرحله برنامه ریزی ساخت پادکست میتوانید مشخص کنید که قسمت های مختلف از یک یا به صورت ترکیبی از چند مدل استفاده کنند. مدل هایی مثل مستند، دراما و یا حتی کات شده از سایر پادکست های دیگر.
زمانی که تمام این اطلاعات را به دست آوردید وقت آن رسیده است که آرام آرام آماده ضبط کردن قسمت های مختلف پادکست خودتان شوید.
به زودی در محتواهای آینده به این موضوع می پردازیم که در زمان ساخت پادکست لازم است به چه مواردی توجه بفرمایید.